Vitan er pallurin - forvitnið er drívmegin

Um at menna Fróðskaparsetrið

Jóan Pauli Joensen

Valevni Javnaðarfloksins

Okkara hægsti lærustovnur skal styrkjast og mennast. Á einum universiteti skal verða bæði undirvíst og granskað, annars er tað ikki eitt universitet. Vit skulu hava bachelorútbúgvingar, masterútbúgvingar og Ph.D.-útbúgvingar, umframt javnan at skipa fyri eftirútbúgvingum og ískoytisútbúgvingum, har brúk er fyri tí. Og so er tað uppá tíðina, at vit fáa eitt ordiligt universitetsumhvørvi.

Uppgávurnar hjá Setrinum eru fyrst og fremst at undirvísa og granska í:

• øllum tí, sum hevur við føroyskt, mál, mentan og samfelag at gera, tí tað skylda vit okkum sjálvum og okkara egna samleika.
• øllum tí, sum hevur við føroyska náttúru, serliga havið, og tilfeingi okkara at gera, tí tað er og fer altíð at verða okkara livibreyð.
• heilsu og í sjúkrarøkt. Vit skulu menna heilsuligu granskingina í Føroyum við at geva læknum, sjúkrarøktarfrøðingum og øðrum á Landssjúkrahúsinum møguleika at granska, so Landssjúkrahúsið fær status sum universitetssjúkrahús, har tað fakliga letur seg gera.
• vinnufakum og handilsfakum, serliga tí sum hevur við sjóvinnu og fiskivinnu at gera, og miðvíst leggja lunnar undir gransking á hesum øki fyri at skapa búskaparligan vøkstur.
• námsvísindum fyri at gera skúlaverk okkara til eitt tað besta í heiminum, so at næmingarnir í 9.flokki  eru búnir til at fara í miðnámsskúla og handverkaralæru og frá fyrsta degi nøkta tey krøv, sum vitanarsamfelagið setur til læru teirra.

Framhaldandi menning av Fróðskaparsetrinum krevur:

• at vit gera sáttmálar við onnur universitet um  lærarasamstarv, fyri at kunna geva eitt meira fjøltáttað undirvísingartilboð.
• at vit gera avtalur við onnur universitet og fáa nyttu av mobilitetsavtalum, so at okkara lesandi í ávís tíðarskeið kunnu fara til onnur universitet at lesa, fáa tað góðskrivað og koma aftur at taka endaligt prógv á Fróðskaparsetrinum.
• at vit hava fjarlestur  sum part av undirvísingini.
• at vit menna Altjóðaskrivstovuna á Fróðskaparsetrinum, so hon kann taka sær av altjóðasamstarvi og kunna øll føroysk lesandi um lestrarmøguleikar og hjálpa útlendskum gestalesandi til Føroya at lesa.
• at vit gera útbúgvingarnar liðiligar og laga tær eftir okkara tørvi, og uttan ampa javnan rætta og broyta tær, sum tørvurin broytist, uttan at sleppa kravinum um dygd.
• eisini at geva frálæru á enskum í alt fleiri fakum og útbúgvingum fyri at altjóðagera okkara egnu studentar, men eisini fyri at gera tað lættari at fáa útlendsk lesandi til Føroyar.
• at vit á altjóða universitetsmarknaðinum bjóða út sjúkrarøktarfrøðiútbúgving móti gjaldi. Tað sama kundi verið galdandi fyri skipsførara- og maskinmeistaraútbúgving og onnur fak við, har vit hava ein serligan førleika – eitt nú  í havfrøði og í føroyskum máli og mentan.
• at skipa fyri samstarvi við vinnuna um granskingaruppgávur, eitt nú vinnu-Ph.D, sum gevur vinnuni størri vitan at nýta í vinnuligari nýskapan.
• at vit byggja kollegium og bíligar bústaðir til okkara egnu lesandi og til útlendsk gestalesandi og fáa til vega ein lesisal og eitt savningarstað til øll lesandi og lærarar.
• at tað verður bíligari at ferðast flogvegis millum Føroyar og onnur lond.